Нарықта бәсекенің маңыздылығын арттыру масылдықты жоятын жүйелі тәсіл
Түркістан облысының тұрғындарының назарына қоғамдағы патернализм жөніндегі ақпараттарды ұсынамыз. Бүгінгі қоғамда патернализм инерциясының өршіп жатқанын көріп отырмыз. Қазақстан секілді дамушы мемлекетке «мен еліме не бере аламын, қалай пайдалы боламын?» деген көзқарастағы еңбекқор жастар керек. Өйткені жаһандық өркениетте масылдық пен жалқаулық Мемлекет басшысы алға қойған стратегиялық міндеттер мен саралау позициясына қайшы келеді.Басты себеп мынада: нарық құрылымы өзгерген сайын экономикалық сұраныс құндылығы инновациялық стратегияларға көшеді. Бұл ретте әлеуметтік көмекпен ғана жан бағып жүргендер мен еңбекке жат «мемлекет міндетті» деген қағиданы ұстанушылар – нарық кеңістігінің шекаралары кеңейген уақытта, Президентіміз басымдық берген озық стратегияның жүзеге асуынан бұрын шығындарды көбейтуге жол ашады.
Мемлекет басшысы әлеуеті осал топтағыларды қолдау мен құқығын қорғау мәселесінде де нарықта бәсекенің маңыздылығын арттыру масылдықты жоятын жүйелі тәсіл екенін белгілеп отыр. Жалпы қоғам үшін алдымен құндылық серпілісі басты орында болуға тиіс.
Патернализм және қоғамдағы автономияны ілгерілету жеке жауапкершілікті, таңдау еркіндігін және өзін-өзі анықтауды дамытуға ықпал ететін маңызды процесс. Көбінесе қоғамда адамдар патернализм терминін алғаш естігенде түсінбей жатады. Тіпті оған мән бермеулері де мүмкін, алайда бұл ұғым қоғам үшін, оның ілгері дамуы үшін аса маңызды мағынаға ие.Патернализм дегеніміз — бұл билік, әсіресе мемлекет немесе басқа да басқару органдары азаматтарды қорғауды қамтамасыз ететін және бұл олардың мүдделері үшін жасалды деп есептейтін мәселелерді шешетін әлеуметтік немесе саяси құбылыс. Бұл азаматтардың әл-ауқаты мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында билік органдары тарапынан бақылау мен реттеудің қандай да бір деңгейін білдіреді. Патерналистік жүйе қамқорлықты негізге ала отырып азаматтарға қамқорлық пен қолдау көрсетуге ұмтылады, билік адамдарға не қажет екенін жақсы біледі деп есептейді. Алайда, патернализм қоғамдық мүдде үшін азаматтардың жеке бостандығы мен дербестігін шектеуге әкелуі мүмкін. Сондай-ақ оның айрықша белгісі азаматтардың атынан шешімдерді қабылдау. Жақсы, тиімді нәтижелерді қамтамасыз ету үшін әдетте жеке адамдар қабылдайтын шешімдерді билік органдары қабылдай алады.
Патернализм латынның «paternus» сөзінен шыққан, бір тарап екінші тараптың қажеттіліктерін қамтамасыз ететін және оның орнына мойынсұнуды күтетін әкелік ұстанымды ұстанатын қарым-қатынас түрі. Бұл термин қоғамның әртүрлі деңгейлеріне, соның ішінде мемлекеттік, интернационалдық және еңбек патернализміне қолданылуы мүмкін. Әке мен бала, мемлекет пен халық, басшы мен қол астындағы қызметкерлер арасындағы қарым-қатынас әрқашан психологтар, әлеуметтанушылар мен саясаттанушылар зерттейтін өзекті мәселелердің бірі болған және бола бермек. Әрбір өмірлік жағдай, іс-әрекет, қарым-қатынас субъектісі, сонымен қатар реакциялар мен өзара тәуелді байланыстардың өз атауы бар. Кейбір терминдер тек бір ғана нақты анықтаманы береді, ал басқалары, керісінше, «патернализм» түсінігі сияқты көптеген саланы, мағынаны қамтиды.
Мемлекет деңгейінде патернализм мемлекеттің азаматтарды толық бақылауында көрінеді, мұнда мінез-құлық ережелері жоғарыдан белгіленеді және мемлекет азаматтарды қажет ететін барлық нәрселермен, соның ішінде дәрі-дәрмекпен, біліммен және жұмыспен қамтамасыз етуге міндеттенеді. Халықаралық патернализм ірі және ықпалды мемлекеттер олардан белгілі бір саяси шешімдерді талап ете отырып, маңыздылығы аз мемлекеттерге қамқорлық жасағанда пайда болады. Еңбек қатынастарында патернализмді компаниялар жеңілдіктер, субсидиялар беру және әртүрлі жеңілдіктер алуға көмектесу арқылы қызметкерлердің адалдығын қамтамасыз ету үшін қолданады.
Ara24.kz қоғамдық-саяси, ақпараттық танымдық, сатиралық сайт
Жүз жылдық тарихы бар азуын айға білеген «Ара» журналын әлеуметтік желі арқылы қайта жаңғыртып, қанат қақтыруды мақсат етіп отырмыз. Мұнда əзіл-сықақ, əжуа, мысал-мысқыл, пародия, эпиграмма, оқшау сөз секілді сатираның əрқилы саласын қамтып қана қоймай, алаяқтардың атын атап, түсін түстейтін яғни, нақты фактіге құрылған фельетон жанрын жандандырмақпыз. Біздің бағдарламаға баса назар аударсаңыз күлесіз де білесіз, білесіз де күлесіз. Əзілдеріңіз жарасып, əжімдеріңіз күлкінің ізін ғана көрсететіні сөзсіз.
