Қазақстандағы алкогольге және шылым шегуге қарсы күрес шаралары жүргізілуде

Әрине елімізде алкоголь және темекі өнімдеріне қарсы күрес маңызды мәселелердің бірі. Бұл мәселені шешу денсаулық сақтау жүйесінің тиімділігін арттыру, халықтың өмір сүру сапасын жақсарту және денсаулыққа зиянды әдеттерден арылту жолында маңызды рөл атқарады. Осы ретте, Түркістан қаласының тұрғындарының назарына шылым шегу мен алкогольден арылу бағытында түрлі мәліметтерді ұсынамыз. Алкоголь және шылым шегу – әлемдегі денсаулыққа айтарлықтай зиян келтіретін екі негізгі фактор. Алкоголь артық мөлшерде тұтынылған кезде бауыр циррозы, жүрек-қан тамыр аурулары, қатерлі ісіктер және психикалық бұзылыстарға әкеледі. Шылым шегу тыныс алу жүйесінің аурулары, жүрек-қан тамырлары аурулары, онкологиялық аурулар сияқты аурулардың дамуына себепші болады. Қазақстанда соңғы жылдары бұл зиянды әдеттерден халықты қорғау үшін кешенді шаралар жүзеге асырылып келеді. Қазақстан Үкіметі алкоголь мен темекі өнімдеріне қатысты қатаң заңнамалық шаралар енгізді. Бұл шаралар темекі шегуді және алкогольді тұтынуды шектеу арқылы халықтың денсаулығын қорғауға бағытталған. Атап айтқанда темекі өнімдерін жарнамалауға тыйым салу, Қазақстанда темекі өнімдерін кез келген медиа құралдарында, соның ішінде теледидар, радио, интернет және қоғамдық орындарда жарнамалауға қатаң тыйым салынған. Темекі мен алкоголь өнімдерін сатуға шектеулер: Сауда нүктелерінде алкоголь және темекі өнімдерін сату уақыты мен орнына қатаң шектеулер енгізілген. Мысалы, кәмелетке толмағандарға бұл өнімдерді сатуға толықтай тыйым салынған.

Қоғамдық орындарда шылым шегуге тыйым салу: Қоғамдық орындарда, соның ішінде мекемелер, көлік және қоғамдық көлікте шылым шегуге заңнамалық тыйым салынған. Қазақстанда алкоголизм және темекі шегуге қарсы күресте денсаулық сақтау бағдарламалары да маңызды рөл атқарады. Денсаулық сақтау министрлігі арнайы бағдарламаларды жүзеге асырады, соның ішінде «Денсаулық» бағдарламасы: Бұл бағдарлама халықты салауатты өмір салтына ынталандыру, алдын алу шараларын насихаттау, және денсаулыққа зиян келтіретін әдеттерден арылуға көмектесу мақсатында ұйымдастырылған. Бұл бағдарламаның аясында профилактикалық тексерулер, консультациялар және арнайы емдеу қызметтері көрсетіледі. Алкогольге және темекіге қарсы ақпараттық кампаниялар: Халық арасында зиянды әдеттердің зардаптары туралы ақпарат тарату және салауатты өмір салтының артықшылықтарын насихаттау мақсатында ауқымды ақпараттық кампаниялар өткізіледі. Қазақстан үкіметі алкоголь және темекі өнімдеріне қатысты салық мөлшерін арттыру арқылы олардың қолжетімділігін азайтуға тырысуда. Салықтың өсуі бұл өнімдердің бағасын жоғарылатып, оларды тұтыну деңгейін төмендетуге бағытталған. Темекі өнімдеріне акциздердің өсуі: Соңғы жылдары Қазақстанда темекі өнімдеріне акциз салығының елеулі түрде өсуі байқалады, бұл темекі өнімдерін сатып алу құнын арттыруға және олардың тұтыну деңгейін төмендетуге ықпал етті. Алкоголь өнімдеріне салық мөлшерлемелері: Алкоголь өнімдеріне де осындай акциздік саясат қолданылады, бұл халықты артық алкоголь тұтынудан сақтандыруға бағытталған.

Салауатты өмір сүрмей тұрып, өміріңе қажетті нәрсені ала алмайсың. Адам баласының жарасымды тұрмыс құрып, үйлесімді дамуы үшін біздің елде барлық жағдай жасалған. Өнердің, спорттың сан-салалы түрімен айналысуға болады ғой. Олардың қайсысынан болса да жан дүниең ләззат тауып, сезіміңе әдемі түйсік алады емессің бе? Одан өмірің мәнді, мазмұнды бола түседі емес пе? Олай болса, арақсыз, есірткісіз, темекісіз әрі мазмұнды, әрі сәнді өмір сүруге болады. Алдамшы құмарлықтан бас тартып, өзін-өзі билей білу — адам бойындағы ізгі қасиет, үлкен парасаттылық. Ішкілікке үйір болып туатын адам жоқ, маскүнемділік тұқым да қуаламайды. Оған көбінесе мол дастарқан басындағы отырыстар ырду-дырду араласқан адамдар, жүрген орта себепкер болады. Маскүнемдіктен сақтандыру, оның алдын алу мәселесі бұл күндері кімді болса да бейғам қалдыра алмайды. Өйткені алкоголизм мен маскүнемдіктіц артында жеке адам, семья тағдыры тұр. Оның ауыр зардабы жанашыр жақынды да, бейтаныс адамды да бейғам қалдыра алмайды. Теріс жолға түскен адамға білікті де дұрыс ақылшы керек. Ішімдік салдарынан маскүнемнің жан дүниесінде болған дағдарыстарды, өміріндегі сәтсіздіктерді көріп, түсіне, түсіндіре білетін, көзін жеткізіп айта білетін шын жанашыр адам керек. Маскүнемдік адамдардың денсаулығын бұзып, шаңырақтың тату-тәттілігін шайқалтады, адамды әл-қуатынан, ерік-қайратынан айырады, тапсырылған іске салдыр-салақ қараушылықты тудырады, еңбек өнімінің төмендеуіне, өнеркәсіп пен транспортта жарамсыз өнім шығаруға, жұмысқа себепсіз кешігуге және апатқа ұшырауға әкеп соқтырады. Маскүнемдік ағайыншылыққа, сыбайластыкка, жең ұшынан жалғасушылыққа, тамыр-таныстыққа жол ашады, принципсіздік тудырады, қылмыс жасауға итермелейді.

Салауаттылық — денсаулықты жақсартып, материалдық байлықты арттырудың, еліміздің күш-қуатын көтерудің бір көзі. Сондықтан да халқымыз партияның алкоголизмге, маскүнемдікке, есірткі ішуге қарсы саясатын қолдайды. Алкоголизм мен маскүнемдікке қарсы шараларды жүзеге асыру жолында аянбай еңбек етеді. Адам баласының алға басу жолындағы кедергі — арақ-шараптың сиқырлы сыр-сипатын тек біздің еліміз ғана ашып көрсетіп, оның әлеуметтік зиянын айқындады. Партия арақ-шараптың болашақ ұрпаққа тигізетін қырсығын, ащы шындықты айтып халықты сақтандырып отыр. Дегенмен, жалпы адам организміне зардап тек арақ-шараптан ғана келеді десек, қателескен бо-лар едік. Бұл күндері «сәнге» айналып жүрген те-мекі шегудің зияндылығы да аз емес. Тіпті оны шегуді былай қойғанның езінде, темекі план-тациясында жұмыс істеп журген кыздардың, қа-лыңдықтардың бала көтермей қалу қаупі тағы бар. Қазақстан алкоголь және темекі өнімдеріне қарсы күресуде халықаралық ұйымдармен ынтымақтастықты белсенді дамытып келеді. Қазақстан Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) мүшесі болып табылады және осы ұйымның зиянды әдеттерге қарсы күрес бойынша ұсынымдарын орындауға тырысады. Сонымен қатар, Қазақстан шетелдік тәжірибені зерделеп, оны ұлттық деңгейде енгізуде. Қазақстанда алкоголь және шылым шегуге қарсы күрес шаралары кешенді түрде жүзеге асырылуда және олардың тиімділігі байқалады. Заңнамалық реттеу, денсаулық сақтау саласындағы бағдарламалар, салық саясаты және ақпараттық кампаниялар арқылы бұл мәселеге қоғамның назарын аудару мүмкіндігі артып келеді. Осы шараларды жалғастыру арқылы Қазақстанда зиянды әдеттерді азайтуға және халықтың денсаулығын жақсартуға қол жеткізуге болады.