Ерекше қажеттіліктері бар адамдарға құрметпен қарау

73

Түркістан облысының тұрғындарының назарына қазіргі қоғамда ерекше қажеттіліктері бар адамдарға құрметпен қараудың маңыздылығына көбірек көңіл бөлініп жатқандығы жөнінде ақпараттарды ұсынамыз. Бұл әлеуметтік әділеттілік мәселесі ғана емес, сонымен бірге гуманизм мен этиканың көрінісі. Мүмкіндігі шектеулі адамдар басқалар сияқты, тек белгілі бір ерекшеліктері бар адамдар. Сондықтан олармен қарым-қатынас шамадан тыс қамқорлықсыз, аяушылықсыз, олардың өміріне қызығушылықсыз жүзеге асырылуы керек. Әрбір адамның жеке қажеттіліктері мен тілектері болса да, мүгедек адаммен немесе адамдар тобымен қарым-қатынас жасау кезінде сақталуы керек стандартты этикет ережелері бар.

Мүгедектігі бар-жоғына қарамастан, әркім спортпен айналыса алатынын түсіну маңызды. Оған паралимпиада чемпиондары айқын дәлел. Олар физикалық шектеулерді жеңіп қана қоймайды, сонымен қатар ақыл-ой күшінің үлгісі болып табылады.

Этика тек сөйлеу ережелері ғана емес, сонымен қатар біздің қарым-қатынасымыз бен іс-әрекеттерімізбен де ерекшеленеді. Теріс мінез-құлық сізді де, әңгімелесушіңізді де, әсіресе мүмкіндігі шектеулі адамдармен қарым-қатынаста болғанда, ыңғайсыз жағдайға қалдыруы мүмкін. Төменде мүгедектігі бар адамдардың тәжірибелеріне негізделген, олармен өзара байланысу кезінде дұрыс және сенімді әрекет етуге көмектесетін нұсқаулар берілген.

Мүмкіндігі шектеулі жанның өзімен тікелей сөйлескен абзал, себебі ол жанындағы адам арқылы байланысса мүмкіндігі шектеулі жанның ішкі күйіне әсер етпей қоймайды. Сондықтан барлық сұрақтар мен ұсыныстарды оның өзіне тікелей жолдаңыз.

Қарым-қатынаста мүмкіндігі шектеулі жанды мұқият тыңдаңыз, шыдамды болыңыз және ол сөзін аяқтағанша күтіңіз, оны түзетпеңіз және ол үшін келіссөздер жасамаңыз.

Көзі көрмейтін адаммен сөйлескенде тек оның рұқсатымен ғана көмектескен абзал. Сондай-ақ бір жаққа кеткенде қатты дыбыстап ескертіңіз.

Егер көмектескіңіз келсе, ұсыныс тастағыңыз келсе, бұл туралы сұраңыз және келісімді алғаннан кейін ғана әрекет етіңіз.

Мүмкіндігі шектеулі адамдардың медициналық құрылғыларына қол тигізбеңіз немесе жануарларды оған қарай бағыттамаңыз.

Мүгедектер арбасына таңылған немесе бойы қысқа адаммен сөйлескенде, көзіңізді олардың көзімен бір деңгейде болатындай етіп қойыңыз.

Егер сіз нашар еститін адаммен сөйлесіп жатсаңыз, қолыңызды сілтіңіз немесе оның иығынан қағып, анық сөйлеңіз, бірақ айқайламаңыз.