«Қауіпсіз ел» ұлттық жобасының мақсаты — «Қарулы күштерді жаңғырту»

Түркістан қаласының тұрғындарының назарына Мемлекет басшысы Тоқаев осыдан үш жыл бұрын енгізген ұлттық жобаның бірі “Қауіпсіз ел” жобасы аясында атқарылып жатқан жұмыстар жөнінде мәліметтерді ұсынамыз. Президент Тоқаев оның негізгі мақсатын атап өтіп, елді төнер қауіптен сақтау бірінші міндет екенін жеткізді. Мемлекет басшысының сөзінше, оны жүзеге асыру  қарулы күшті дамытуға әрі мықты етуге ықпал жасайды.

“Тұңғыш президент – Нұрсұлтан Назарбаев ел әскерін дамытып, әлемдегі әскери күштің имиджін айқындауда заманға сай тәсілдерді әзірлеу керегін айтты», — деген еді Тоқаев.

Аталған жоба – президент нақтылаған Ұлттық даму жоспарына, елдің қауіпсіздігіне және өзге де мақсаттарға сәйкес жүзеге асырылатын, еліміздің қауіпсіздігі мен әл-ауқатын нығайтуға бағытталған кешенді стратегия. Осы негізде ұлттық жоба аясында еліміздің батыс өңірінде ауыр санатқа жатқызылатын қылмыс статистикасы 23 пайызға, орта ауырлықтағы қылмыстар 29%-ға, ұсақ қылмыстар 10 пайызға және зорлық-зомбылық көрсеткіші 15%-ға, тонаушылық 52%-ға, ұрлық әрекеті 35%-ға азайған. 2023 жылдың соңында құқық бұзушылықтың жалпы саны 22,8%-ға азайып, он мың тұрғынға шаққандағы құқық бұзушылық көрсеткіші 63 болды. Сондай-ақ алкогольді шамадан тыс тұтыну нәтижесінде жасалған құқықбұзушылық саны 2%-ға азайған. Өткен жылы ішкі істер органдарымен он төрт мыңнан астам қылмыстық іс тергелсе, мың екі жүз тоғыз құқықбұзушы сотқа тартылған.

Сондай-ақ ғаламтордағы алаяқтық жалпы алаяқтық құрылымының 56%-ын алған. Құқық қорғау органдары қызметкерлері еліміздің өзге де өңірлеріне шығып, 35 қылмыстың бетін ашты. Көрсеткіш бойынша жәбірленушілерге 542 миллион 211 мың 958 теңге шығын келтірілген. Зардап шегушілердің құқығы қорғалып, жиырма сегіз миллион жүз сексен мың теңге қайтарылған. Қазіргі уақытта есірткі қылмысымен күресу бойынша тиісті шаралар жүргізіліп жатыр. Есірткі сатудың 33 фактісі ашылып, 18 адам қылмыстық жауапкершілікке тартылды. Соңғы 10 жылда облысымызда нашақорлар саны 960-тан 740-қа дейін азайған. Сонымен қатар ұлттық жобаның маңызды көрсеткіштерінің бірі 50 типтік кешен. Жоба барысында Ұлттық қауіпсіздік комитеті шекара қызметі әскери қызметшілеріне арналған тұратын кешендер салмақ. 2021 жыл мен 2025 жылдары 71 миллиард теңге қаражатқа жобалап, құрылыс жұмыстарын бастау қолға алынған.

Ұлттық жоба – ел азаматтарының қауіпсіздігі мен әл-ауқатын нығайтуға бағытталған кешенді мемлекеттік бағдарлама. Ол қылмыс пен терроризмге қарсы күрестен бастап, жолдар мен киберкеңістіктегі қауіпсіздікті жақсартуға дейінгі кең ауқымды қамтиды. «Қауіпсіз ел» жобасының негізгі мақсаттары: Қылмысты азайту: Азаматтар үшін қауіпсіз жағдай жасау, құқық қорғау қызметінің тиімділігін арттыру және қылмыс санын азайту; Жол қозғалысы қауіпсіздігін арттыру: Жол инфрақұрылымын жақсарту, жүргізушілерді оқыту жүйесін жетілдіру, жол қозғалысы қауіпсіздігін жақсарту үшін жаңа технологияларды енгізу; Киберқауіптерден қорғау: елдің киберқауіпсіздігін күшейту, кибершабуылдар мен киберқылмыстан қорғау, халықтың киберсауаттылығын арттыру; Экстремизм мен терроризмнің алдын алу: экстремизм мен терроризмнің алдын алу және оған қарсы тұру, жастармен жұмыс, шекаралық бақылауды күшейту және интернеттегі экстремистік насихатқа қарсы тұру;  «Қауіпсіз ел» – бұл жай ғана шаралар кешені емес, заңнама мен құқық қорғау қызметін жетілдіруге бағытталған ұлттық жоба. Бұл елде қауіпсіз және тұрақты ортаны құру үшін мемлекет пен азаматтардың тұрақты күш-жігерін талап ететін үздіксіз процесс. «Қауіпсіз ел» ұлттық жобасы жалпыұлттық басымдықтарға және мемлекетті алға жылжыту мақсатында құрылған стратегиялық көрсеткіштерге негізделген. Аталған жоба елдің ұлттық қауіпсіздік стратегиясына және президент нақтылаған өзге де міндеттерді жүзеге асыруға бағытталған. Нақты белгіленген маңызды тапсырмаларды өз уақытында шешуге бағытталған.

Жобада мына негізгі бағыттарды орындау міндеттелген: Қарулы Күштер мен азаматтық қорғаныс жүйесін жаңғырту; Шекара қызметіне енетін әскери қызметкерлердің жұмыс сапасын, құқық қорғау органдары қызметін, экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимылды дамыту;

Жоғарыда көрсетілген міндеттерді атқару көптеген істердің жүзеге асырылуына септігін тигізеді: қару-жарақтың заманға сай түрлерін өндіру;әскери нысандар тұрғызу мен күрделі жөндеу жұмыстарын қолға алу; әскердің басқару ісін цифрландыруға көшіру; табиғи және техногендік сипаттағы кері реакциядан сақтайтын нысандардың құрылысын заманға сай ету;төтенше жағдайға арналған қосалқы бөлімшелерді құру; қосымша бөлімшелердің материалдық және техникалық тұрғыда қамтылуына баса мән беру;шекара аймағындағы мүдделердің қорғалып, сол маңдағы тұрғындардың қызметпен қамту;ел тұрғындарының құқық қорғау органдары қызметкерлеріне сенімін арттыру; тұрғындардың радикалдану көрсеткішін азайту, террористік әрекеттердің жолын уақытында кесу; тұрақты негізде немесе уақытша қызмет орындарын құру.  «Қауіпсіз ел» жобасы – жаңа сын-қатерлер мен қауіпсіздік қатерлеріне бейімделетін серпінді және үнемі дамып отыратын механизм. Болашақтаұлттық жоба негізінде мына жұмыстарды жүзеге асыру жоспарланып отыр:

Жаңа технологиялар мен жұмыс әдістерін қолдана отырып, құқық қорғау органдарының жұмысын жетілдіру;Көлік және коммуникация саласындағы қауіпсіздік деңгейін арттыру;
Қауіпсіздік саласындағы ведомствоаралық ынтымақтастықты нығайту;
Тұрғындар арасында қауіпсіздік техникасы бойынша кеңінен түсіндіру жұмыстарын жүргізу; Жалпы «Қауіпсіз ел» ұлттық жобасы – еліміздің дамуы үшін қауіпсіз және тұрақты ортаны құруға және азаматтардың әл-ауқатын қамтамасыз етуге бағытталған стратегиялық жоба. Жобаны іске асыру заманауи сын-қатерлер мен қауіпсіздік қатерлерін ескеретін кешенді тәсілге негізделген. «Қауіпсіз ел» жобасының міндеттерін сәтті шешу – еліміздің ұлттық басымдықтары мен стратегиялық даму мақсаттарына қол жеткізудің ең маңызды шарты.

Үкімет қаулысына сәйкес 2023 жылы ұлттық жоба күшін жойды, аяқталмаған іс-шаралар бұдан әрі іске асыру үшін Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің басқа құжаттарына ауыстырылды. Ұлттық қауіпсіздік елдің егемендігін, азаматтарын, территориясы мен өз мүдделерін әскери агрессия, терроризм, кибершабуылдар мен саяси толқулардан, ішкі және сыртқы қауіптерден қорғауды көздейді. Осыған байланысты 2021-2025 жылдар аралығында «Қауіпсіз ел» ұлттық жобасы бекітілген болатын. Аталған жоба бағытының бірі – «Қарулы күштерді жаңғырту». Ұлттық жобаны іске асыру қару мен оқ-дәрілерді сақтау қауіпсіздігін, отандық қорғаныс өнеркәсібі кешені кәсіпорындарында қару-жарақтың тәжірибелік үлгілерін шығаруды, сондай-ақ әскери объектілерді жетілдіруді қамтамасыз етеді. Сонымен бірге Қарулы күштерді ақпараттандыру және ақпараттық-коммуникациялық технология құралдарын пайдалану ауқымын кеңейту, әскери ғылымды дамыту және ғылыми-эксперименттік базаны жетілдіру мәселелеріне де жеке назар аударылуда.

«Қауіпсіз ел жобасы аясында, қауіпсіздікті қамтамасыз ететін мамандар үшін әскери білімді дамыту және де ғылыми эксперименттік базаны жетілдіру мақсатында мамандардың тез шешім қабылдап, критикалық ойлауын арттырып, қандай да бір жағдайға тез енуін, жылдам әрекет етуін, сонымен қатар заманауи техникамен қамтамасыз етіліп, олардың техниканы игеруін қадағалау, олардың қару-жарақтармен жұмыс жасай алу деңгейін бақылау, бұның барлығы, кадрды толыққанды дайындау осы жобаның мақсаты. Осы мақсаттарға сай полиция басқармасында түрлі дайындық курстары, қауіпсіздікті қамтамасыз ететін мамандарға арналған сабақтар жүргізіліп, функционалды талдау жұмыстар атқарылады. Әсіресе шетелдік тәжірибені сараптау, салыстыру арқылы түрлі қадамдар жасалып жатыр. Сондай-ақ қаржылық жағдай мен әлеуметтік қорғауға байланысты да түрлі шешімдер қабылдануда.