ЗАҢ ЖӘНЕ ТӘРТІП

Заң — мемлекеттің қоғамды басқаруда пайдаланатын негізгі тетігі. Мемлекеттік органдар, мекемелер, жеке тұлғалар әрекетін заң нормаларымен реттеу құқықтық мемлекеттің басты қағидаты болып табылады. Заңның болуы адамдар арасында тәртіпті сақтауға, құқық бұзушылықтарды болдырмауға және әділеттілік принципін орнатуға мүмкіндік береді.

Заңдар қоғамдағы барлық қатынастарды қамтиды: отбасы-қарым-қатынасы, білім беру, сауда, экономика, экология, денсаулық сақтау және т.б. Әр салада нақты ережелердің болуы адамдарға дұрыс бағыт береді және бір-бірінің құқықтарын бұзбауға әсер етеді.

Заңның негізгі артықшылықтары:
– Қоғамда тұрақтылық орнатады;
– Әділеттілік пен теңдікті қамтамасыз етеді;
– Құқық бұзушылыққа жол бермейді;
– Мемлекет пен азамат арасындағы өзара сенімді арттырады.

Тәртіпсіз қоғамда заңды қабылдау жеткіліксіз. Заңның орындалуы тәртіпке, ал тәртіп – әр адамның жеке жауапкершілігі мен құқықтық мәдениетіне байланысты. Құқықтық мәдениеті жоғары азамат заңның мәнін түсінеді, оны орындауға саналы түрде тырысады және өз әрекетінің салдарын бағалай алады.

Тәртіпке бағыну — тек қорқыныштан емес, түсініктен туындайтын ішкі ұстаным. Егер қоғамдағы азаматтар заңды саналы түрде құрметтесе, онда құқық бұзушылық деңгейі төмендейді, қоғамдық тыныштық қалыптасады.

Тәртіптің негізгі аспектілері:
– Заңдарды білу және түсіну;
– Заң талаптарын сақтау;
– Қоғамдық нормаларға құрметпен қарау;
– Әдеп пен мәдениеттің сақталуы.

Заң талаптары сақталмаған жерде қоғамда қауіпсіздік жоғалады. Құқық бұзушылықтың көбеюі — заңға бағынбаудың тікелей салдары. Қарапайым қоғамдық тәртіпті бұзу — тәртіпсіздікке, ал одан әрі қылмысқа алып келуі мүмкін.

Заңсыз әрекеттердің салдары:
– Қоғамда сенімнің жоғалуы;
– Экономикалық тұрақсыздық;
– Қылмыс деңгейінің өсуі;
– Жастардың теріс жолға түсуі;
– Мемлекеттің беделінің төмендеуі.

Әсіресе жастар арасында құқықтық сауаттылықтың жеткіліксіздігі құқық бұзушылықтың көбеюіне әкеледі. Сол себепті құқықтық тәрбие жұмыстары мектептен бастап жүйелі түрде жүргізілуі тиіс.

Заң мен тәртіптің сақталуын қамтамасыз ету — мемлекет пен құқық қорғау органдарының негізгі міндеті. Полиция, прокуратура, сот жүйесі, ұлттық қауіпсіздік органдары және басқа да құрылымдар заңның орындалуын қадағалайды, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғайды.

Қоғамда тәртіп орнату үшін:
– Тиімді заңдар қабылдануы керек;
– Құқық қорғау органдары адал әрі әділ жұмыс істеуі міндетті;
– Азаматтар заңды құрметтеуі қажет;
– Жастар арасында құқықтық білім беру күшейтілуі тиіс.

Заңға бағыну — әр адамның борышы. Егер әрбір азамат өз құқықтары мен міндеттерін білсе, заңды сақтаса және қоғамдық тәртіпке құрметпен қараса, онда қоғамда тұрақтылық пен harmony орнайды.

Әр адамның үлесі келесі әрекеттер арқылы көрінеді:
– Құқық бұзушылықты жасамау және оған жол бермеу;
– Заңсыз әрекеттер туралы хабар беру;
– Қоғамдық орындардағы тәртіпке бағыну;
– Өзгенің құқығын құрметтеу;
– Балалар мен жастарға құқықтық тәрбие беру.

 «Заң және тәртіп» — қоғамның тұрақтылығы мен қауіпсіздігінің басты тірегі. Заң — мемлекеттің негізі, ал тәртіп — сол заңның іске асырылуының көрінісі. Заңға бағыну, қоғамдық тәртіпті сақтау және құқықтық мәдениетті дамыту – әрбір азаматтың міндеті. Егер қоғамның әрбір мүшесі осы жауапкершілікті сезінсе, құқық бұзушылық азаяды, қоғам тыныштанып, мемлекет дамудың жаңа деңгейіне көтеріледі.

Заң мен тәртіпті сақтау — тек мемлекеттік органдардың жұмысы емес, бұл — барлығымыздың ортақ борышымыз. Тәртіп бар жерде әділет, қауіпсіздік және тұрақты болашақ бар.