Патерналистік және масылдық көңіл-күйді азайту еліміздің дамуына оң ықпал етеді

172

Түркістан облысының тұрғындарының назарына патерналистік ұғым жөнінде мәліметтерді ұсынамыз.  Егер жай сөздермен айтар бол­сақ, онда бұл ел аза­ма­тының өз өмірі үшін жауап­кершілік алуға аса құлық танытпай, әл-ауқатының жақсы болуына деген барлық үмітін негізінен мемлекетке артып қоятын көңіл күй ұстанымын білдіреді. Басқа сөзбен келтірсек, патерналистік құндылық­тар өмірлік ұстанымына айнал­ған азаматтар өзінің жетіс­тігін де, сәтсіздіктерін де тек өзінің ұмтылыс-талаптары­мен ғана емес, сонымен қатар көп ретте өзі қамқоршы, жарылқаушы деп санайтын мем­лекеттің рөлімен де тығыз байланыстырады. «Патернализм» ұғымы «әлеуметтік инфантилизм», «әлеуметтік мұсалдаттық» түсініктеріне өте жақын. Қазір Қазақстанда шынайы жағдай тіптен басқаша.

Сондықтан да ол азаматтарының дүниетанымындағы бұрынғыдан мүлдем өзгеше модельге мұқтаж. Экономикалық дамыған елдердің тұтастай тарихы, олардың жетістіктерінің түп негізінде «капитализм ру­хының» кең таралуы жатқанын сан мәрте дә­лелдеп берді. Өзге елдердегі капитализмнің қалыптасу таңында кәсіпкерлік рухы үлкен рөл ойнады. Ол жеке адам­ға өз тағдырын өзі ие болып, қа­жыр-қайратымен кедейшілікті еңсеріп, кәсібін дамытуда басы артық шығындардан саналы түрде бас тартып, табыс табуға мүмкіндік берді. Бүгінгі таңда патерналис­тік құнды­лықтар Қазақстан үшін экономикалық жетістіктерге жетуіне тежеу болып отыр. Мемлекет басшысы атап өткендей, Жаңа Қазақстанды құру еліміздің алға ілгерілеуіне кедергі келтіретін кейбір құн­ды­­лықтарды жоюды, соның ішінде патернализмді ауыздықтауды талап етеді. Өркендеу даңғылына тек қана «қам­қоршы мем­лекет және белсенділігі төмен азамат» сынды патерналистік схемадан бас тарту арқылы қадам басуға болады. Қазақстандық қоғамның бұқаралық санасында кәсіпкерлік қызметтің құндылықтарын, өз бетінше әрекет етудің және өз ісіңде адал жолмен жетістікке жетудің маңыздылығын мойындау ұғымы бекуі тиіс.