Қазақстанда алкоголь және шылым шегуге қарсы күрес маңызды мәселеге айналды

Алкоголь және шылым шегуге қарсы күрес Қазақстанда маңызды мәселе болып табылады. Бұл шаралар қоғамдық денсаулықты қорғау және салауатты өмір салтын насихаттауға бағытталған. Алкоголь мен шылым шегуге қарсы күрес көпжақты әрі жүйелі болуы керек. Осы мәселенің маңыздылығын Түркістан қаласының тұрғындарына түсіндіру мақсатында елімізде атқарылып жатқан шаралар жөнінде мәліметтерді ұсынамыз. Бүгінде Қазақстан алкоголь өнімдерін тұтыну көрсеткіші бойынша рейтингте 100-ші орында тұр. Бірнеше жыл бұрын бұл көрсеткіш бұдан жоғары болған. Мемлекет халық арасындағы алкогольдік ішімдіктер пен темекіге тәуелділікті азайту үшін атқарып жатқан жұмыстарының арқасында Қазақстан рейтингтегі көрсеткішін жақсартып келеді. Сонымен қатар, қоғамдық орындарда шылым шегуге және алкогольді пайдалануға тыйым салу – маңызды қадамдардың бірі. Мұндай шектеулер мектептер, ауруханалар, қоғамдық көліктер және жұмыс орындары сияқты халық көп жиналатын жерлерде енгізіледі. Бұл шаралар қоршаған ортаны таза ұстауға, сондай-ақ шылым шегуден немесе алкоголь тұтынудан туындайтын зиянды әсерлерді төмендетуге бағытталған. Мысалы, Қазақстанда қоғамдық орындарда шылым шегуге тыйым салынған, бұл заң қоғамдық денсаулықты жақсартуда үлкен рөл атқарады.

Сонымен қатар, зиянды әдеттермен күресте ақпараттық және әлеуметтік насихат маңызды орын алады. Бұқаралық ақпарат құралдары арқылы алкоголь мен шылым шегудің зиянды әсерлерін көрсету, олардың денсаулыққа және өмір сапасына теріс ықпалын көрсету шаралары ұйымдастырылады. Жастар арасында салауатты өмір салтын насихаттау, спортты, дене белсенділігін дамыту арқылы зиянды әдеттерден бас тартуға ықпал ету маңызды. Әртүрлі әлеуметтік желілерде, теледидар мен радио бағдарламаларында арнайы роликтер мен науқандар жүргізіліп, салауатты өмір салтының артықшылықтары насихатталады. Алкоголь мен шылым өнімдеріне акциздік салықтардың көтерілуі бұл тауарлардың халық үшін қолжетімділігін төмендетеді. Жоғары баға зиянды әдеттердің таралуын төмендетуге ықпал етеді, себебі азаматтардың көпшілігі бұл өнімдерді тұтынуды азайтады немесе мүлдем бас тартады. Салықтарды арттырудан түскен қаржылар денсаулық сақтау саласын дамытуға, арнайы бағдарламаларды іске асыруға жұмсалуы мүмкін. Халық арасында бұл өнімдерге деген көзқарасты өзгертуге де ықпал етеді.

Жастар мен жасөспірімдер арасында алкоголь және темекі өнімдерін тұтынуды азайту үшін бұл өнімдердің жарнамасына қатаң шектеулер қойылады. Мысалы, теледидар, радио және интернет платформаларында бұл өнімдердің жарнамасына тыйым салу шаралары енгізіледі. Жарнама жастардың зиянды әдеттерге деген қызығушылығын оятады, сондықтан да мұндай жарнамалардың болмауы олардың салауатты өмір салтына деген қызығушылығын арттырады. Сонымен қатар, спорттық іс-шараларда немесе мәдени бағдарламаларда алкогольді және темекі өнімдерін насихаттауға тыйым салынады. Шылым шегуге және алкогольге тәуелділікті жеңу үшін арнайы денсаулық сақтау бағдарламалары маңызды рөл атқарады. Мысалы, психологиялық көмек көрсету, шылым шегуді тоқтату бойынша арнайы курстар өткізу, медициналық мекемелерде тәуелділікті емдеуге арналған арнайы бөлімдер ашу қажет. Сондай-ақ, тәуелділікке шалдыққан адамдарға тегін кеңес беру және реабилитациялық қолдау көрсету маңызды. Бұл шаралар халықтың зиянды әдеттерден арылуына ықпал етеді және қоғамдық денсаулықтың жақсаруына септігін тигізеді.

Қазақстанда алкоголь және шылым шегуге қатысты құқықтық шектеулер күшейтілуде. Бұл шаралар ең алдымен жастарды қорғауға және жалпы қоғамда зиянды әдеттерді азайтуға бағытталған. Алкоголь өнімдерін сату мен тұтыну 21 жасқа толмаған адамдарға тыйым салынған. Бұдан басқа, алкоголь өнімдерін түнгі уақытта саудалауға шектеу қойылған, яғни сағат 23:00-ден кейін сату заңсыз болып табылады. Шылым шегуге қатысты да осындай шектеулер енгізілді, темекі өнімдерін сату жас мөлшері бойынша шектелген және оларды жарнамалау қатаң тыйым салынған. Бұл шаралардың басты мақсаты — зиянды заттардың қолжетімділігін төмендету және тұтынушыларды денсаулыққа зиянды әдеттерден арылтуға ынталандыру. Салықтың жоғары болуы нәтижесінде, баға да қымбаттап, көптеген адамдар темекі мен алкоголь өнімдерінен бас тартуға мәжбүр болады. Бүгінгі таңда темекі шегудің адам ағзасына зияны туралы білмейтін бірде-бір адам қалмады. Сонымен қатар, көптеген елдер темекіге қарсы түрлі заңдар енгізеді.

Айта кетейік, білім беру саласында салауатты өмір салтын насихаттау да өте маңызды. Мектептер мен жоғары оқу орындарында арнайы пәндер мен сабақтар өткізіп, зиянды әдеттердің денсаулыққа әсерін түсіндіру арқылы жастардың салауатты өмір сүруге деген көзқарасын қалыптастыру қажет. Сондай-ақ, жастардың спортпен айналысуы, түрлі үйірмелерге қатысуы олардың физикалық және психикалық денсаулығын нығайтады. Денсаулық сақтау саласында да алкоголь және шылым шегуге қарсы арнайы бағдарламаларды дамыту керек. Бұл бағдарламалар жастар арасында салауатты өмір салтының маңыздылығын арттыруға бағытталуы тиіс. Алкоголь және шылым шегуге қарсы шаралар тек денсаулық сақтау саласында ғана емес, сонымен бірге экономикалық, әлеуметтік және мәдени деңгейлерде де жүзеге асырылуы тиіс. Бұл кешенді іс-шаралар халықтың денсаулығын нығайтуға, зиянды әдеттерден бас тартуға және жалпы өмір сапасын жақсартуға ықпал етеді. Шектеулер мен тыйымдар, мәдени-әлеуметтік насихат, арнайы денсаулық сақтау бағдарламалары және жарнаманы шектеу – осының барлығы халықтың денсаулығын сақтауда маңызды құралдар болып табылады. Қазақстан бұл бағытта бірқатар шараларды жүзеге асырып жатыр, бірақ халықтың қолдауымен және әр адамның жауапкершілігімен ғана бұл шаралар өз нәтижесін береді. Үкімет және денсаулық сақтау органдары халық арасында темекі шегу және алкоголь тұтынудың таралуы туралы үнемі зерттеулер жүргізеді. Бұл зерттеулердің нәтижелері жаңа шаралар мен саясаттарды әзірлеу үшін маңызды рөл атқарады. Сонымен қатар, статистикалық мәліметтер алкоголь мен шылымға қарсы шаралардың тиімділігін бағалау үшін пайдаланылады. Бұл шаралар зиянды әдеттердің таралуын азайтуға және Қазақстан халқының денсаулығын жақсартуға бағытталған. Алдағы уақытта да бұл саясаттар жалғасын тауып, жаңа бастамалармен толықтырылып отырады.

Алкогольді ішімдікке тәуелді адамның өзі ғана емес, оның отбасы да қиналады. Өйткені, баланың алғашқы ұстазы – өзінің ата-анасы. Отбасында жанжал болып жатса, балағат сөздер айтылып жатса, бала қайдан жақсы тәрбие алады? Алкогольді ішімдік пен темекенің зиянын балаға үйретудің орнына ата-ана өздері оларды тұтынып жатса, бұл отбасының ойраны шығады. Отбасындағы жағдай, ата-анаға деген құрметтің жойылуы жасөспірімнің тұйық болуына және оның әлеуметтік позицясына кері әсерін тигізеді. Жасөспірімдердің жаман әдеттерге деген әуестігі үлкендерге қарағанда өте тез дамитынын ұмытпаған жөн. Сондықтан, біз өсіп келе жатқан ұрпағымызды бұл індеттен құтқаруымыз керек. Салауатты өмір салтын насихаттау арқылы балаларды спорт үйірмелеріне баулып, ұлттық тәрбиені алдыңғы қатарға шығару керек.